Langileen Egunaren bezperetan, ZEHAR errefuxiatuekink positibotzat jo du Auzitegi Gorenak orain dela gutxi emandako epaia; izan ere, Espainian gutxienez 6 hilabetez lan egin duten eta asiloa ukatu zaien pertsonen lan-errotzerako sarbidea ahalbidetzen du erregularizaziorako bide gisa. Espainiar Estatuak aurkeztutako asilo-eskaeren % 5 baino ez du onesten. “Horrek esan nahi du gure herrialdean babesa bilatzen ari ziren pertsona askori bizitza bat-batekoan eten zaiela, nahiz eta prozesuak iraun duen denboran zehar beren bizitzak herrialde honetan eraiki dituzten. Eta are gehiago eten zaie orain lanean ari badira”, azaldu du ZEHAR errefuxiatuekinko zuzendari Patricia Bárcenak.
Asiloa ukatzen zaien pertsonak egoera administratibo irregularrean geratzen dira automatikoki, eta une horretan lanean ari badira lanpostua berehalakoan galtzen dute. Beraz, dagokien langabezia-prestazioa galtzen dute. “Lan-harreman horri berriro heldu ezin izateaz gain, horrek esan nahi du ezin dutela gizarte babeseko sistema publikora sartu, 3 urtez erroldatuta egon behar baita, eta baldintza hori ezin dute pertsona guztiek bete”, gogorarazi du Bárcenak. Halaber, ezin dute lan-munduan sartzeko berariazko programa publikoetara sartu, eta enpresek bat-batean giza kapitala eta kapital profesionala galtzen dute, “nahiz eta pertsona bere plantillan mantendu nahi izan, ezin dute hori egin”.
Errealitate horren aurrean, erakundea antzeko hainbat kasu artatzen ari da. Pertsona horiek, ukapenaren ondoren geratzen diren babesgabetasun-egoeraren aurrean, jatorrizko herrialdeetara itzultzeko asmoa dute, baina herrialde horietan beren bizitzak arriskuan egongo lirateke hala egingo balute; izan ere, egoera horretatik ihes egin zuten.
Zein eragin du Auzitegi Gorenaren epai berri honek?
Lan-errotzea legezko figura bat da, lehendik ere bazegoena atzerritarren erregularizaziorako; hala ere, eskatzen ziren baldintzen arabera, lan irregularreko egoerak agerian jartzera, enplegatzaileak zigortzera eta erregularizazioa sustatzera bideratuta zegoen. “Ondorioz, paradoxa bat sortzen zen: egoera irregularrean lan egin zuen pertsona baten egoera erregulatzea posible zen, baina lan-kontratu baten bidez modu erregularrean lan egin duen pertsona batena ez, asilo-eskatzaile askorekin gertatzen zen moduan”.
Ebazpen honen bidez, Auzitegi Gorenak irizpideak aldatu ditu eta lan-errotzerako sarbiderako bideak zabaldu ditu. Honako hauek izango dira baldintzak:
- Espainian bi urtez bizi izana egiaztatzea.
- Legez baliozkoa den edozein froga edo baliabideren bidez (lan-bizitzaren txostena, adibidez) gutxienez 6 hilabeteko lan-harremana egiaztatzea.
Bárcenak epai honen garrantzia azpimarratu du, izan ere, “asiloa ukatutako pertsonei, ezarritako irizpideak betetzen badituzte, beren lanpostuak berreskuratzeko eta beren egoera administratiboa arautzeko aukera emango lieke. Babesa eskatzen duten pertsonak lanean sartzeari esker, euren integrazio-prozesua errazteaz gain, autoestimua handitu eta komunitate baten kide izatearen sentimendua ere areagotzen ditu. Gainera, pertsona horien lanarekin onura sozial handiagoa lortzen dugu, gizarte segurantzari ekarpena egiten dioten pertsonak baitira”.
